روزنامه دولت: جهان نصف ایران روغن مصرف می نماید - نقد و بررسی کالاهای دیجیتال

به گزارش نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، روزنامه ایران نوشت: سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران 21 کیلوگرم در سال است در حالی که سرانه جهانی مصرف این ماده خوراکی 12کیلوگرم است و این مسأله می تواند عوارض خطرناک برای سلامت افراد و جامعه در پی داشته باشد. سالانه در کشور 1.5میلیون تن روغن نباتی مصرف می گردد که باید این مصرف به 1.2 میلیون تن کاهش یابد.

مقدار بالای مصرف روغن نباتی در داخل چند برابر کشور های اروپایی است. میانه سرانه مصرف روغن در بعضی کشور های اروپایی سه تا پنج کیلوگرم است که نشان دهنده فاصله بسیار زیاد این سرانه با مقدار مصرف روغن در کشور است. درحالی که باید سرانه مصرف روغن نباتی از 21 کیلوگرم به 15 کیلوگرم کاهش پیدا کند.

سرانه مصرف روغن نباتی علی رغم افزایش جمعیت طی دهه های گذشته به شکل غیراستانداردی رشد داشته است. مصرف روغن در دهه 50 معادل 4.7 کیلوگرم، در دهه 60 معادل هشت کیلوگرم، در دهه 70 معادل 12 کیلوگرم و در دهه 80 معادل 16 کیلوگرم بوده و این رشد مصرف روغن به دلیل عدم رعایت الگوی استاندارد مصرف روغن در کشور است.

60 تا 65 درصد فراوری، توزیع و مصرف روغن در کشور به صورت مایع است و مابقی آن به صورت نیمه جامد فراوری می شود که روغن نیمه جامد به مصرف صنف و صنعت می رسد. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، هر فرد با مصرف 35 گرم از روغن های نباتی در روز باید انرژی معادل 315 کیلو کالری مورد احتیاج بدن خود را تأمین کند.

با احتساب مقدار 35 گرم مصرف سرانه، مصرف به صورت میانگین به 12.6 کیلوگرم در سال خواهد رسید. با این کاهش سرانه مصرف، کل مقدار مصرف روغن نباتی ایران به مقدار 850 هزار تن کاهش خواهد یافت که صرفه جویی ارزی قابل توجهی در واردات روغن خام خواهد داشت. دولت با منابع حاصل از این صرفه جویی می تواند در جهت رونق فراوری داخلی و صادرات روغن حاصل از فراوری دانه های روغنی، سرمایه گذاری کند.

برای کاهش مصرف روغن خوراکی در کشور باید آموزش عمومی شکل گیرد، ضمن اینکه در شرایط فعلی با حذف ارز 4200 تومانی و آزاد شدن نرخ روغن نباتی می توان به رعایت الگوی استاندارد مصرف روغن در کشور امیدوار بود.

طبق آمار فراوری روغن نباتی در سال 1394 به 8/1504، سال 1395 به 7/1362، سال 1396 به 9/1547، سال 1397 به 1464، سال 1398 به 6/1809 و در سال 1399 به 3/1575 هزار تن رسیده است. این آمار حاکی از آن است که علی رغم مصرف روغن نباتی چند برابر بالاتر از استاندارد های جهانی، فراوری روغن در سال هایی کاهش پیدا نموده و با توجه به وابستگی بالای واردات دانه های روغنی و روغن خام، سهم واردات افزایش پیدا نموده است.

بر اساس آمار رسمی اعلام شده از میان کالا های اساسی که تا آذر 1400 به کشور وارد شده اند، 1.9 میلیون تن انواع دانه های روغنی به ارزش 1.3 میلیارد دلار و 1.4 میلیون تن روغن خوراکی به ارزش 1.9 میلیارد دلار برآورد شده است. یعنی از مجموع 10.5میلیارد دلار ارزش واردات کالا های اساسی، 3.2 میلیارد دلار یعنی حدود یک سوم از ارز ترجیحی واردات کالا های اساسی، به واردات روغن و دانه های روغنی اختصاص داده شده است.

در حدود 90 درصد روغن خام برای فراوری روغن در کشور از خارج تأمین می شود، درحالی که اگر سرانه مصرف روغن در کشور کاهش یابد، از یک سو مقدار وابستگی کشور به واردات این محصول اساسی کمتر می شود و از سوی دیگر با رشد سرانه فراوری، امکان صادرات این محصول را فراهم می نماید.