پاپوشی که ریشه در تاریخ و فرهنگ ایرانیان دارد - نقد و بررسی کالاهای دیجیتال

به گزارش نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، تلفیق زیبای چرم و هنردستان هنرمندان زنجانی پدیدآورنده اثری زیبا و ماندگار به نام چاروق است که در زبان محلی به آن چارخ می گویند.

به گزارش نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، خبرنگار گروه استان های از زنجان، چاروق دوزی یکی از هنرهای اصیل و ماندگار صنعتگران زنجانی است که هنرمندان این خطه تبحر خاصی در خلق آن دارند.

چاروق که در زبان ترکی به آن چارخ می گویند، نوعی پاپوش با نوک عقابی برگشته است که اغلب با چرم دباغی شده­ ای که رنگ قرمز متمایل به زرشکی دارد فراوری می­ گردد.

این پاپوش سنتی با استفاده از نخ ابریشمی رنگی، نخ گلابتون، مخمل، پاشنه های چوبی، نوار زیگزاگ و چرم گاوی در انواع مختلف: توری، پرده بند و تمام چرم (پشت باز و پشت بسته) فراوری می گردد.

خاستگاه اصلی این هنر بی بدیل در استان زنجان شهر سلطانیه است که زیبایی و تنوع طرح و نقش آن چشم هر بیننده ای را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می نماید.

از انواع چاروق های فراوری شده در استان زنجان می توان به انواع کنفی، تمام پوست، کشاورزی، تمام چرم، توری و پرده بند اشاره نمود که هر کدام با روشی خاص و با استفاده از چرم فرآوری شده و مواد مختلفی، چون پنبه، کنف و ابریشم تهیه می گردد.

مردعلی حیدری خالق بزرگترین چاروق جهان

مردعلی حیدری که یکی از اساتید به نام استان زنجان در حوزه صنایع دستی به شمار می رود، متولد سال 1335 در روستای سلمان لو از توابع زنجان است.

او در مصاحبه با نقد و بررسی کالاهای دیجیتال گفت: هفت ساله بودم که پدرم را از دست دادم و از همان دوران شیرین کودکی در یکی از حجره های بازار زنجان مشغول به کار شدم و آن موقع با توجه به سن کمی که داشتم به صاف کردن میخ های کهنه و خمیده کفش ها و موم کاری نخ های کفاشی می پرداختم.

حیدری در ادامه صحبت هایش یادی از آقایان محمد گرانمایه و صادق کفشچی کرد و اضافه نمود: زمانی که تازه وارد بازار کار شده بودم فنون کفاشی را از این 2 استاد بزرگوار آموختم و زمانی که تصمیم گرفتم مستقل شوم به دلیل علاقه ای که به چاروق های دست دوز داشتم نزد استاد خطیبی رفته و به مدت 5 سال نیز در معیت ایشان با اصول چاروق دوزی آشنا شدم.

او که بیش از 50 سال است مشغول فراوری و آموزش چاروق دوزی در زنجان است حالا بیشتر به آموزش این حرفه می پردازد.

این هنرمند زنجانی عکس هایی از مدل های مختلف چاروق را که تا به امروز دوخته است در یک آلبوم جمع آوری نموده، نمونه کارهایش دیدنی است... از چاروقی که با ملیله ساخته تا چاروق های گلابتون دوزی شده ای که جهانگرد های خارجی هوادار آن هستند.

حیدری بزرگترین چاروق جهان را که یک متر و 60 سانتیمتر طول و 70 سانتیمتر ارتفاع دارد، دوخته است، او برای دوخت این چاروق یک و سال و 6 ماه وقت گذاشته و حدود 10 متر مربع چرم، نیم کیلوگرم ابریشم و چهار کیلوگرم چسب استفاده نموده است.

روی این پاپوش زیبا نقوشی از مناطق تاریخی ایران از جمله گنبد سلطانیه، پاسارگارد، سی وسه پل، برج آزادی و گنبد سلطانیه با استفاده از نخ گلابتون گلدوزی شده است.

او در رابطه با دلیل دوخت چاروق به این بزرگی گفت: معمولا خانم ها بعد از مدتی که از چاروق استفاده می نمایند آن را دور می اندازند و من احساس کردم ممکن است تا 100 سال آینده هیچ نام و نشانی از چاروق زنجان باقی نماند، به همین دلیل تصمیم گرفتم نمونه ای از آن را بدوزم تا این هنر اصیل زنجانی ها در دل تاریخ برای آیندگان جاودان بماند.

الناز خدایی فرد معاون صنایع دستی استان زنجان در مصاحبه با خبرنگار گروه استان های نقد و بررسی کالاهای دیجیتال از زنجان، گفت: می توان ریشه صنایع چرمی در استان زنجان را حداقل در 2 هزار سال قبل جست.

او اضافه نمود: قدمت هنر چاروق دوزی به اواخر دوره هخامنشی و اوج تزئینات آن به دوره ساسانی می رسد که زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می نماید.

معاون صنایع دستی استان زنجان ادامه داد: در حال حاضر 60 نفر در استان زنجان به صورت حرفه ای در حوزه چاروق دوزی مشغول فعالیت هستند که از این تعداد تنها 7 نفر تحت پوشش بیمه هستند.

خدایی فرد در مورد پرداخت تسهیلات کرونایی به صنعتگران زنجانی گفت: از زمان شروع شیوع ویروس کرونا تا به امروز بیش از 9 میلیارد تومان تسهیلات کم بهره به شاغلین حوزه صنایع دستی در زنجان پرداخت شده است.

منبع: نقد و بررسی کالاهای دیجیتال