ضرورت پرداختن به مباحث زیست محیطی در مدارس - نقد و بررسی کالاهای دیجیتال

به گزارش نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، تهران- خبرنگاران- ورود مباحث زیست محیطی به مدارس، حکایت از ورود این مساله به نظام های آموزشی و فعالیت های بسیار آنان در این راستا دارد که به نوعی می تواند خط مشی و الگویی برای مسوولان آموزش و پرورش و محیط زیستی کشور باشد.

به گزارش از گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، دنیاِ امروز در حال توسعه و تحول است. محیط زیست در سلامت و توسعه پایدار جامعه در هر زمان از تاریخ بشر نقش و اهمیت داشته است. استفاده از هرگونه ابزار در جهت گسترش فرهنگ حفاظت از محیط زیست می تواند حال و نیز آینده بشری را تضمین کند. بدیهی است برای ایجاد چنین فضایی بیش از هر زمان احتیاج به دانایی، قدرت، فرهنگ و توانایی است. بنابراین، توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست زمانی حاصل خواهد شد که محیط طبیعی و فرهنگ انسان با هم مرتبط باشند و در یک راستا حرکت نمایند. در این زمینه توجه ویژه ای به آموزش و پرورش و خصوصا مدارس شده است.

بطوریکه یکی از کارنمودهای اساسی نظام های آموزش و پرورش که به ویژه طی دو دهه اخیر متناسب با پیشرفت ها و تحولات روزافزون و مسائل ناشی از آن اهمیت زیادی پیدا نموده، آموزش محیط زیست است. موضوعی که ابوالقاسم موسوی سرپرست دفتر آموزش سازمان حفاظت محیط زیست کشور اخیرا در گفت و گو با خبرنگار علمی نقد و بررسی کالاهای دیجیتال به آن اشاره نمود. به باور وی، آموزش های محیط زیستی، زمانی کارآمدتر جلوه می نماید که به صورت زیربنایی از دوره آموزش ابتدایی شروع گردد.

در این خصوص این مساله پژوهشگر نقد و بررسی کالاهای دیجیتال با انسیه جوزانی معلم مدرسه دخترانه شیخ مرتضی انصاری و نسیم طواف زاده فعال محیط زیست و پژوهشگر به گفت و گو نشست.

** توجه به حفظ محیط زیست در کتاب های درسی

جوزانی در مورد اینکه آیا در کتاب های درسی به امور مربوط به محیط زیست توجه می گردد، گفت: بله. در کتاب اجتماعی تا حدودی به این امر پرداخته شده است. مثلا در درس انرژی گفته می گردد نباید آن را هدر داد و یا چه راهکارهایی برای حفظ و نگهداری انرژی و جلوگیری از هدر رفت آن وجود دارد. یا در درس علوم مبحثی با عنوان درختان است مبنی بر اینکه درختکاری چه اهمیتی دارد و اگر درختان قطع گردد چه بلایی بر سر طبیعت می آید.

وی اضافه کرد: درسی و یا کتابی مجزا با این عنوان وجود ندارد و تنها در لابه لای دروس به امور مربوط به محیط زیست توجه می گردد. مثلا درباره بازیافت، انرژی و یا محیط زیست توضیحاتی داده می گردد. به نظر من تاثیر گذاری این گونه تدریس درباره محیط زیست و آثار آن بیشتر است. مثلا کتابی است با عنوان تفکر و پژوهش که دانش آموزان اصلا تمایلی برای خواندن و گذراندن آن ندارند اما اگر مباحث آن لا به لای دروس مطرح می شد اثر گذار تر بود.

جوزانی اضافه کرد: متاسفانه با توجه به اینکه حجم دروسی که باید ارائه گردد زیاد و زمان اندک است، بنابراین آنطور که باید و شاید حق مطلب ادا نمی گردد و روی دانش آموزان هم کار نمی گردد و نتیجه اش در امور مختلف مخصوصا محیط زیست دیده می گردد.

طواف زاده نیز در این خصوص گفت: اگرچه در مورد محیط زیست کتابی با نام انسان و محیط زیست وجود دارد ولی ما به آن اعتراض داریم. این کتاب به نحوی تفکر هرمی را ایجاد نموده و آن را گسترش می دهد مبنی بر اینکه انسان حاک بر چرخه طبیعت است در حالیکه انسان جزیی از این چرخه است و در خود این چرخه ترکیب می گردد.

** ضرورت آموزش حفظ محیط زیست در مدارس

جوزانی در مورد ضرورت آموزش حفظ محیط زیست در مدارس گفت: به نظر من صحبت هایی که در مورد آب و خشکسالی و کمبود آب زده می گردد لازم است تا زنگ های هشدار برای بچه ها زده گردد و با قاطعیت توضیحاتی داده گردد که خطراتی در این زمینه وجود دارد. علاوه بر اینها باید هشدارهایی در مورد تاثیر آلاینده ها بر هوش، حافظه و سلامتی داده گردد.

طواف زاده در این خصوص گفت: نه تنها در کتاب ها باید به مبحث مربوط به محیط زیست توجه گردد بلکه باید سواد محیط زیستی خود معلم ها و رویکردشان هم تغییر کند. مباحث مربوط به حفظ محیط زیست هم باید در علم ریاضی استفاده گردد و هم در علوم و هم در جغرافیا اما هر کدام با زبان مخصوص به خودشان و محتویات مربوط به خودشان.

وی اضافه کرد: اعداد و ارقامی که در مورد بعضی مباحث مربوط به ممحیط زیست در کتاب آورده می گردد باید با واقعیت منطبق باشد. مثلا اگر گفته می گردد 85 درصذد زباله ها بازیافت می شوند باید این امر منطبق با واقعیت باشد.

** راهکارهای پرداختن به محیط زیست

جوزانی در مورد راهکارهای پرداختن به محیط زیست گفت: بهتر است دانش آموزان در خود محیط زیست قرار بگیرند و برایشان توضیحاتی داده گردد. به عنون مثال سفرهای علمی گذاشته گردد و آموزش های لازم در خود موقعیت ها داده گردد. چون دانش آموزان چه بصورت مستقیم و چه بصورت غیر مستقیم شیفته آموختن تجربی هستند. آموزش به این صورت اثر گذاریش بیشتر است و دانش بیشتر نهادینه می گردد.

وی اضافه کرد: باید در مورد فرهنگ سازی هزینه کرد. دانش آموزان باید بدانند که چه کارهایی انجام دهند که به نفع محیط زیست است. صرفا وجود دانش در این زمینه کافی نیست. علاوه بر این موارد، آموزش خانواده نیز اهمیت دارد. باید روی خانواده نیز کار گردد تا آموزش هایی که به دانش آموزان داده می گردد موثرتر باشد.

طواف زاده نیز در مورد راهکارها گفت: باید انواع مختلفی از آموزش ها چه بصورت مستقیم و چه غیر مستقیم را داشته باشیم. چیزی را که می شنویم مدت زمان ماندگاریش در ذهن کم است اما امری که بصورت مستقیم و با درگیری شخصی فرد صورت بگیرد ماندگاریش د رذهن بیشتر است. با توجه به اینکه هدف ما نیز تکثیر رفتار سازگاری با طبیعت است بنابراین آموزشها باید با هم ترکیب گردد.

وی اضافه کرد: همچنین باید ان جی او هایی در این زمینه فعال باشند و زمینه های لازم برای فعالیت این سازمان ها فراهم باشد و درگیری های سازمانی و اداری و سفت و سخت برای فعالیت این سازمان ها در کنار آموزش و پرورش و محیط زیست وجود نداشته باشد. ساختار و قوانین باید همه جا و در همه شهرها یکسان باشد و فرقی در اجرای انها وجود نداشته باشد.

پژوهشم**م-ا**1552