هجوم سوداگران به اراضی شیب دار مازندران - نقد و بررسی کالاهای دیجیتال

به گزارش نقد و بررسی کالاهای دیجیتال، مازندران با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی، مستعد کشت انواع گیاهان دارویی به ویژه در مناطق بالادست و اراضی شیب دار است اما سوداگران اراضی در برخی مواقع با تصرف این اراضی آن را مورد هجمه خود قرار می دهند، این در حالی است که کشت گیاهان دارویی در این اراضی برای کشاورزان می تواند بسیار درآمدزا و مهم باشد.

بابک مومنی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیغام نور مازندران در گفت وگو با نقد و بررسی کالاهای دیجیتال با اشاره به اینکه این استان به ویژه در مناطق بالادستی می تواند زمینه مناسب برای پرورش گیاهان دارویی باشد، اظهار کرد: کشت و کار در صنعت، سنتی است و فضای کار تنها در بخش فراوری غذا در کشاورزی مازندران اشباع شده است.

وی با اشاره به اینکه توجه به گیاهان دارویی در ایران از قدمت 3000 ساله برخوردار است، اظهار داشت: یافته های باستان شناسان نشان می دهد که در تاریخ علم اسلام از سالیان دور به گیاهان دارویی در طب پرداخته شده و زمانی که اروپا هیچ بهره ای از آن نداشت، مباحث گیاهان دارویی توسط دانشمندانی همچون زکریای رازی و ابوریحان بیرونی یاری شایانی به علم طب در ایران نموده بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیغام نور مازندران با بیان اینکه توجه به کاشت گیاهان دارویی در عرصه کشاورزی افق جدیدی را در این بخش ایجاد نموده است، توضیح داد: در کشورهای توسعه یافته، دارو و درمان مبتنی بر گیاهان دارویی از اهمیت فراوانی برخوردار است و پس از آن به داروهای شیمیایی روی می آورند.

داروهای گیاهی عوارض جانبی کمتری دارند

مومنی با اشاره به اینکه مردم تمایل بیشتری به استفاده از داروهای گیاهی پیدا نموده اند، اظهار داشت: افزایش اطلاعات مردم در مورد خاصیت درمانی گیاهان دارویی و اثرات جانبی آن موجب شده در سال های اخیر توجه به این نوع گیاهان بیشتر گردد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه یکی از مولفه های اقتصاد مقاومتی می تواند مباحث مربوطه به فراوری و صادارات گیاهان دارویی باشد، در حال حاضر کشت گیاهان دارویی در مازندران به صورت صنعتی که صادرات انبوه را ایجاد کند راه اندازی نشده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیغام نور مازندران با اشاره به اینکه با توجه به شرایط این استان، می توان بر روی کشت گیاهان دارویی در اراضی شیب دار توجه بیشتری کرد، اظهار کرد: گیاهان دارویی به دلیل داشتن پایه های مقاوم در اراضی شیبدار می توانند مورد کشت قرار بگیرند که علاوه بر آن در حفظ خاک و منابع آبی نیز تاثیرگذار هستند.

مومنی با تاکید بر اینکه کشاورزی در اراضی شیبدار یکی از عوامل توسعه است، گفت: سوداگران اراضی در برخی مواقع با تصرف اراضی شیب دار آن را مورد هجمه خود قرار می دهند این در حالی است که کشت گیاهان دارویی در این اراضی برای کشاورزان می تواند بسیار درآمدزا و مهم باشد.

مومنی با اشاره به اینکه در لاریجان، رینه و شرق مازندران در هزارجریب کشت و کار گیاهان دارویی به صورت بومی انجام می گردد، اضافه کرد: کشت انبوه گیاهان دارویی احتیاجمند آنالیز الگوی کشت است اما آنچه که در حال حاضر در مازندران صورت می گیرد بیشتر به صورت هیجانی است به طوری که موج کشت کلزا، شبدر و باغات در بین کشاورزان رواج پیدا کرد.

وجود مشکل بازارسازی برای محصولات فراوریی در مازندران

عضو هیئت علمی دانشگاه پیغام نور مازندران با بیان اینکه مشکل بازارسازی در مازندران در این زمینه وجود دارد، توضیح داد: اگر حجم قابل توجهی از این محصولات از سوی کشاورزان فراوری گردد دولت نمی تواند آن را کنترل کند.

مومنی اضافه کرد: در حالیکه کشت این نوع گیاهان انجام می گردد، هنوز فرآوری مطلوبی از آن صورت می گیرد، به عنوان مثال، کشت گل گاوزبان می تواند بومی گردد اما باید به صنایع مرتبط با آن نیز توجه کرد و اینکه تنها کشاورزان را به کاشت این نوع گیاه سوق دهیم کافی نیست.

ضعف صنایع بسته بندی در مازندران

مومنی در ادامه به ضعف صنایع بسته بندی در مازندران اشاره و اظهار کرد: در بسته بندی محصولات گیاهان دارویی صرفا به یک کیسه پلاستیکی و برچسب قانع می شویم در حالیکه در کشوری مانند چین، بسته بندی گشاهان دارویی موجب ترغیب مصرف نماینده می گردد.

بازاریابی و بسته بندی مناسب یکی از راه های توسعه گیاهان دارویی

این استاد دانشگاه گفت: مازندران با موقعیت اقلیمی و ظرفیت بسیار بالایی که در کشت گیاهان دارویی دارد می تواند اشتغال را در این استان رونق دهد و در این راستا ضروری است که منابع مورد احتیاج به این مسیر راهنمایی شده و بازاریابی و بسته بندی برای صادرات در نظر گرفته گردد.

محمدتقی شکوهی، معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در گفت وگو با نقد و بررسی کالاهای دیجیتال با بیان اینکه این استان، خاستگاه گیاهان دارویی است می توان به بحث اشتغالزایی در این زمینه توجه داشت، اظهار کرد: گیاهان دارویی به عنوان ذخایر و گنجینه های ژنتیکی می تواند بزرگ ترین ثروت ملی برای استان باشد.

وی با اشاره به اینکه سطح کشت گیاهان دارویی در مازندران 150 هکتار با فراوری 1400 تن در سال است، توضیح داد: گیاهان دارویی از ارزش خاصی در علوم زیستی، پزشکی و دامپزشکی به لحاظ پیشگیری و درمان بیماری برخوردار است.در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی به دلیل اثبات اثرات مفید آن، ارزان بودن، کم بودن اثرات جانبی و همچنین سازگار بودن با محیط زیست روزبه روز در حال افزایش است.

شناسایی 130 گونه بومی گیاهان دارویی در مازندران

شکوهی با بیان اینکه حدود 130 گونه بومی گیاه دارویی در مازندران شناسایی شده است، گفت: به عنوان مثال گیاه گل گاوزبان 700 هکتار از اراضی را در مازندران زیر کشت برده است، از نگاهی دیگر، در هر هکتار از این اراضی یک نفر می تواند مشغول به کار گردد و برای 20 نفر نیز به صورت کارگران فصلی شغل ایجاد می نماید.

وی همچنین در بحث کشت و کار گیاهان داروی اظهار داشت: 25 گونه از مهم ترین گونه های دارویی مورد احتیاج شرکت های داروسازی هستند و تاکنون بسیاری از این گونه ها در مناطق مختلف مازندران به زیر کشت رفته اند.

وی با بیان اینکه گونه هایی از گیاهان دارویی مانند به لیمو، آویشن، اسطوخودوس و گل محمدی در خارج از استان مازندران می رویند، توضیح داد: این گونه های شاخص در سطح استان مازندران زیر کشت برده شد و در حال حاضر در قالب جشنواره های مختلفی که در این استان برگزار می گردد محصولات فراوری شده به فروش می رسد و اگر به مرحله صادرات برسد می تواند برای مازندران درآمد پایداری ایجاد کند.

معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: مازندران خاستگاه گیاهان دارویی است و با شناسایی دقیق این گیاهان، به زیر کشت بردن آنها، فراوری انبوه و صادرات به سود دهی نزدیک می شوند و اشتغالزایی برای جوانان در استان رونق می گیرد، همچنین در این راستا ساری و رامسر به عنوان دو شهر پایلوت در کشت گل محمدی در زمینی به ترتیب به ابعاد 100 و 6 هکتار به زیر کشت رفته اند.

شکوهی اضافه کرد: کشت گیاهان دارویی و فراوری فراورده های آن می تواند به عنوان یک ضرورت ملی و در چارچوب یک برنامه معین، خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی را به دنبال داشته باشد و به عنوان عامل مهمی در ارز آوری برای استان مازندران اثرگذار گردد.

وی با بیان اینکه خاک حاصلخیز بخش کجور مستعد پرورش گیاهان دارویی زیادی است، اظهار کرد: گیاهانی چون گل محمدی برای گلاب گیری، گل گاوزبان، آویشن و غیره نیز از جمله گیاهانی است که مورد کشت قرار گرفته است.

معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه در اراضی شیبدار آماده سازی زمین برای کشت ضرورتی ندارد و گیاهان دارویی نیز کم آب بر هستند، گفت: در زمانی که کم آبی کشور و مازندران را تهدید می نمایند، کشت گیاهان دارویی کم آب بر در این استان می تواند صرفه اقتصادی به همراه داشته باشد.

رقابت گلاب مازندران با کاشان

شکوهی در ادامه اظهار داشت: برای ترویج کشت گیاهان دارویی 32 کارگاه آموزشی در مازندران برگزار شده است و 28 واحد صنایع تبدیلی فرآوری نیز در این استان فعالیت می نمایند. همچنین کارگاه های سنتی عرق گیری نیز در این استان در حال فعالیت هستند که ماده موثر آن با گلاب کاشان برابری می نماید.

معاون فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در انتها گفت: شهرهای گلوگاه، بهشهر، ساری، بابل، آمل، سوادکوه، نوشهر، تنکابن و رامسر از شهرهایی هستند که گایاهان دارویی در آنجا کشت می شوند اما هنوز در بخش صادرات اقدامات جدی انجام نشده است.

گزارش از راضیه عنایتی و سیداحمد حسینی نقد و بررسی کالاهای دیجیتال نقد و بررسی کالاهای دیجیتال